Tuesday, February 25, 2014

Trevor Zahra u "Ħolm tal-Milied?"

Il-Milied hu festa tal-imħabba, festa tal-familja miġbura. Biswit il-presepju u s-siġra mimlija lwien bi dwal iteptpu, il-festa tal-Milied tfisser għaqda, paċi u solidarjetà.
Iżda l-festa tal-Milied għandha wkoll wiċċ ieħor, għaliex kapaċi tnissel 
is-solitudni u d-diqa fost uħud li għal diversi raġunijiet ma jistgħux igawdu din il-festa bl-istess mod bħall-bqija.

Is-sigriet biex minkejja kollox wieħed jibqa’ jgħożż is-sbuħija tal-Milied hu li wieħed jaċċetta r-realtà tal-ħajja u jkollu l-kuraġġ li jinbidel maċ-ċirkostanza.

Fi kliem l-awtur popolari Trevor Zahra, li dwar il-Milied sawwar diversi xogħlijiet, fosthom ‘Ħolm tal-Milied’ li għadu jintuża fl-iskejjel sekondarji, 
“il-Milied hi l-festa tal-imħabba, il-ġabra u l-għożża lejn dak kollu li għandek madwarek.”

Missier ta’ żewġ adulti u llum nannu ta’ tlieta li għalaq 59 sena, fis-16 ta’ Diċembru li għadda, Trevor Zahra ma jinħebiex mir-realtà li l-Milied għalih inbidel sbatax-il sena ilu meta martu kienet għaddiet għal ħajja oħra fl-isfond ta’ swali ta’ sptarijiet imżejna għall-festi.

“Marti mietet sagħtejn biss wara li għalaqt snini. U minn dakinhar ’il quddiem il-Milied tilef ħafna mill-importanza li kont nagħtih sakemm għaraft li l-ħajja teħtieġ tkompli u ntbaħt li fil-ħajja wieħed irid jaċċetta r-realtà li tinbidel.”

Il-parir ta’ Trevor lil kull min b’xi mod jista’ jħossu waħdu fil-Milied hu dak li min ikun jeħtieġ irawwem fiduċja fih innifsu u jaċċetta li hemm proċess ta’ fejqan għal kulħadd.

“Jien għaddejt mid-diqa, ħassejt it-telqa lejn dak li stajt nagħmel u ħassejt l-għira lejn min kien ferħan u miġbur fil-Milied. Minkejja kollox, aċċettajt il-bidliet li seħħew f’ħajti u mxejt ’il quddiem.”
Trevor jispjega li l-Milied hu mnaqqax fi tfulitu fejn jiftakar fil-ferħ tiegħu madwar missieru jarma l-presepju u t-tiżjin.

Fir-rumanz tiegħu ‘Ħolm tal-Milied’ Trevor jagħfas fuq it-tradizzjonijiet li jsawru l-festa tal-Milied u fl-intervista tiegħu magħna jistqarr kif il-parti l-kbira tax-xogħlijiet tiegħu jirreflettu dak li hu stess għadda minnu.
F’għajnejh nista’ nara n-nostalġija tal-imgħoddi. Madankollu Trevor jispjega kif wara snin ta’ diqa waqt il-Milied, illum jagħraf li l-Milied xorta għandu s-saħħa li jgħaqqad lill-familja tiegħu, anki bil-parteċipazzjoni tas-sieħba tiegħu.

Trevor hu marbut ma’ dak li hu tradizzjonali. Jitkellem ħafna fuq dak li l-Milied hu tradizzjonalment għall-Maltin u l-Għawdxin. Madankollu, mingħajr ma jkun daqstant kritiku tar-realtà li l-Milied sar pjuttost kummerċjali u tilef ħafna mill-ispirtu oriġinali tiegħu jistqarr li hu fatt li wieħed ma jistax jaħrab minnu.

“Ħamsin sena ilu meta kont għadni tfajjel niftakar lil min diġà kien jgħid li l-Milied qed jitlef mill-ispirtu tiegħu,” jirrakkonta Trevor u jżid kif ma jistax ikun li lkoll nemmnu li bħala poplu nibqgħu naħsbu li ma nimxux maż-żminijiet u bħall-bqija tas-soċjetà ninħatfu mir-realtajiet ġodda taż-żminijiet tal-lum.”

Trevor jara li t-tradizzjonijiet Maltin ta’ żmien il-Milied huma aktar ħajjin f’min għandu 50 sena u fuqhom. Iżda fl-istess ħin ma jikkundannax lil min hu iżgħar, għaliex il-verità hi li b’differenza ma’ popli oħrajn, il-poplu Malti għadu jgħozz il-festa tal-Milied u għadu jħares ċerti tradizzjonijiet b’għożża.

Iżda lil hinn mill-Milied ma’ Trevor nitkellem fuq għadd ta’ oqsma oħrajn, fosthom dwar ħidmietu bħala awtur u għalliem.

Imfaħħar ħafna mill-kritiċi għax-xogħlijiet ‘Lubien’ u ‘Provenz’, Trevor hu awtur ta’ madwar 120 kitba bejn pubblikazzjonijiet għat-tfal u kitbiet għall-adulti.


Thursday, February 13, 2014

Kotba Maltin

Għadhom kif daqqu l-ħdax u nofs ta' filgħaxija u għadni kif spiċċajt naqra "Martina@chat.com" ta' Charles Casha. Ma tantx domt naqra u ppruvajt norqod biex inkompli naqrah l-għada imma l-kurżità ma ħallitnix norqod u spiċċajt qrajtu kollu f'nifs wieħed. Il-ġimgħa li għaddiet, Charles Casha ġie l-iskola u hu qalilna li dan il-ktieb ħa gost jiktbu u barra minn hekk, ried iwassal tagħlima li l-prevenzjoni aħjar mill-kura.

Ovvjament, il-karattru prinċipali hija Martina. Din għandha sittax-il sena u qiegħda fl-aħħar sena tal-iskola sekondarja. Din tgħidx kemm għandha ħbieb u l-grupp ta' ħbieb li għandha jħobbu jsejħu ruħhom, "Il-klikka tagħna." Dawn, kollha kemm huma ma jimpurtahomx mill-iskola u dawn dejjem kienu jqumu , imorru l-iskola ta' bilfors, imorru lura d-dar u minflok joqogħdu jistudjaw jew jagħmlu xi xogħol tal-iskola, joqogħdu jiċċettjaw fuq il-kompjuter! Il-ħbieb ta' Martina jkollhom il-ġenituri d-dar  u għalhekk dawn tgħidx kemm jgħidulhom biex jistudjaw imma mhux bħal dawk ta' Martina għax il-ġenituri kważi qatt ma kienu jkunu d-dar u ma jkunux jafu xi tkun qed tagħmel.

Ħuha, Robert, huwa kompletament differenti minn oħu. Dan il-ħin kollu jmur tajjeb fl-iskola imma povru tifel ma tantx għandu ħbieb u allura joqgħod ħafna waħdu. Kif diġà semmejt, il-ġenituri tiegħu ma tantx ikunu d-dar u dil-ħaġa jħossha sew miskin!

Darba waħda, Martina marret fuq sit elettroniku biex issir mudella u ltaqgħet ma' raġel jismu Donald. Dan kien joqgħod jiċċettja ma' Martina biex hi titgħallem biex issir mudella. Martina kienet bgħatitlu d-dettalji kollha fuqha  waqt li hi ma taf kważi xejn dwaru. Wara li saru ħbieb sew bdew jiltaqgħu ta' spiss sakemm fl-aħħar kien ser jipprova jabbuża minnha. Tal-inqa mat-tielet darba li pprova jabbuża minnha, Martina rnexxielha taħrab imma weġġgħet sew. Tal-inqas kulħdd ħa tagħlima u l-ġenituri bdew jagħtu aktar kas lejn uliedhom u Martina tgħallmet li qatt m'għandha tafda lil xi ħadd li ma tafx!

Nicole Azzopardi (Form 2.1)
----------

Dan il-ktieb jismu "Il-Każ kważi kollu tal-Aħwa De Molizz" u kitbitu Clare Azzopardi. Dan il-ktieb isselliftu mil-librerija tal-iskola u kelli seba' mitt sena biex naqrah għax kien fuq fomm kulħadd. Minn meta ġibtu ma tlaqtux minn idi għax ħallieni fuq ix-xwiek.

Hemm erba' karattri prinċipali li huma: Mandy u Wendy, li kienu tewmin, Saver u ħuh Klawdjo. Mandy u Wendy ma kinux iħobbu l-iskola. Iħobbu jiktbu ħafna l-limerikki u l-ħbieb tagħhom huma Mark, Hugh u Martina. Saver kien jgħix ġo post jimsu Frulli Frilli ma' ħuh Klawdjo. L-iskola kien jobgħodha u li kieku jista' jwaqqa' l-iskejjel kollha tad-dinja. It-tfal kienu jdejquh bil-kbir. Klawdjo ma kienx jinkwieta fuq l-iskola. Jgħix f'dinja għalih, f'dinja tal-ħolm. Ma' ħuh mhux dejjem jaqbel imma jkollu jagħmel dak li jgħidlu għax miskin daqxejn babbu.

Mandy u Wendy huma karattri tajbin, filwaqt li Saver u ħuh kienu karattri kattivi. Saver kien daħal bħala għalliem ġol-iskola ta' Frulli Frilli fejn kienu jmorru skola Mandy u Wendy. Ovvjament hu ma kien jaf xejn skola, allura waqt il-lezzjoni tiegħ, l-istudenti ma kienu jagħmlu xejn. Saver daħal bħala għalliem bi skop li jwaqqa' l-iskola. Mandy u Wendy għajnhom okriethom u ppruvaw jiskopru x'kellu f'moħħu. Billejl, Saver, bl-għajnuna ta' ħuh daħal l-iskola u mlewlhom il-klassijiet kollha wirdien, brim, żnażan mejtin fuq ħoġor it-tieqa u qalbilhom kollox ta' taħt fuq. B'hekk l-iskola kellha taqa' u Saver rebaħ iżda hu ħarab ma' ħuh għax kulħadd beda jissuspetta fihom. Kulħadd, anki l-pulizija għamlu lejl u nhar ifittxuhom imma għalxejn. L-iskola baqgħet ma reġatx inbniet u t-tfal spiċċaw jilagħbu barra.

Għandi seba' mitt sena biex inkompli naqra t-tieni ktieb fejn l-istorja tkompli. Nirrakkomandah lil kulħadd biex jaqrah u prosit kbira lill-awtriċi.


Jessica Caruana (Form 2.3)
----------

Il-ktieb "Bella Berger" ta' Rita Saliba huwa ktieb li kull persuna żagħżugħa għandha taqra. Minn meta qbadt il-ktieb f'idi ma poġġejtux 'l-isfel. Qrajt minnu kull meta stajt u meta spiċċajtu rrealizzajt li kienu saru s-sagħtejn ta' filgħodu. Naħseb indunajtu li għoġobni dan "Bella Berger". 

F'dan il-ktieb, il-protagonista hi tifla t'erbatax-il sena li tħobb tiekol il-bergers u tinħeba taħt il-ġinsijiet kbar. Din jisimha Belinda imma kulħadd jgħajtilha Bella. Dejjem xtaqet li kellha figura ta' ballerina bħal oħtha Darlene jew li kienet tiekol imma tibqa' rqiqa bħal ħabibtha Jasmine. Omm Bella kienet irqiqa wkoll imma missierha kien iħobb il-bergers daqsha. Xi karattri ewlenin tal-ktieb huma n-nanna Bianca, Marvin li kien ħabib ta' Bella, is-Ser Musù tad-drama, Shanon u Trudy (żewġ tfajliet kesħin) u Barbie, pupa li Bella kienet tkellimha kuljum. 

L-isbaħ parti tal-ktieb hi meta fotografu jgħid 'il Bella li għandha wiċċ perfett għal artiklu li kien ħiereġ fil-magazin "Moda u Sbuħija" u ħadilha ftit ritratti. Sadanittant, Jasmine kienet qiegħda toqgħod ma' Shanon u Trudy u mhux ma' Bella. Meta ħareġ il-"Moda u Sbuħija" tax-xahar, Bella nfaqgħet tibki meta rat li l-artiklu fejn kien ir-ritratt tagħha kien jismu, "L-Obeżità fit-Tfal u l-Addoloxxenti."

Bella ħadet għaliha u rrifjutat li tiekol. Waqt lezzjoni tad-drama taha ħass ħażin. Fl-aħħar tal-ktieb, Bella tgħallmet tħobb lilha nnifisha u rmiet 'il-Barbie 'l hemm. Bella bdiet tiffoka fuq id-drama u Jasmine ġiet tgħidilha skużani ta' kollox. Jasmine, Marvin u Bella reġgħu saru ħbieb kif kienu qabel. 

Joelle Farrugia (Form 2.2)

Wednesday, February 5, 2014

Ittra informali

7, Triq il-Fjorin,
Ħal Balzan,
BZN 9483

It-3 ta' Jannar, 2014

Għażiża Annalisa, 

Kif int? Nittama li tinsab tajba bħali. Jiena ferħana bħalissa, għaliex għadni kif irċivejt sorpriża meraviljuża! Għalkemm ninsab imħabbta bl-istudju, xorta waħda qed inħossni ser intir!

Din is-sorpriża tagħthieli ommi lbieraħ minħabba l-fatt li għalaq tnax-il sena. Missieri huwa msiefer fuq xogħol, u allura iktar ħadtha bi kbira! Din is-sorpriża kienet ġiżirana tad-deheb, li ser nilbisha għall-Ġriżma. Hija teżor għalija għax il-bużnanna tiegħi libsitha fil-gwerra u meta laqtitha bomba, ma mititx, u allura jiena naħseb li għandha xi fortuna. 

Kif ġietni x-xoqqa f'moxtha! Issa nilbisha għall-eżamijiet u żgur ngħaddi! Insomma, issa narak il-ġimgħa d-dieħla u nurihielek, u nħallik tmissha ukoll! Sellili għall-familja kollha.

Dejjem tiegħek,

Rachel. 

Miktuba minn Rachel Zammit (Form 1.3)
----------

86, Triq ix-Xitwa,
Il-Mosta, 
MST 1448

Id-29 ta' Jannar, 2014

Għażiża Elisa,

Kif int? Nispera li tinsab qawwija u sħiħa. F'din l-ittra ħa ngħidlek dwar sorpriża li kelli f'ħajti. 

Kelli għeluq snini u kont ħa nagħlaq tnax-il sena. Kien it-tletin ta' April u kien is-Sibt. Kif taf inti, l-iskola diġà kont qlajt ħafna rigali l-ġurnata ta' qabel u l-ġenituri tawni libsa li tista' tintlibes fir-rebbiegħa jew fis-sajf; par xorts, flokk u kartolina. Iz-zijiet, il-kuġini u n-nanniet flimkien xtrawli mowbajl. Sa fejn kont naf jien, dak kien kollox, imma sirt naf wara, li kien hemm iżjed. Il-ġenituri qaluli li kienu ser joħduni xi mkien speċjali għal għeluq snini. F'xi nofsinhar, wasalna r-restorant favorit tiegħi jismu 'Mamma Mia'. Eżatt kif dħalt, rajt lill-familja kollha tiegħi (iz-zijiet, il-kuġini u n-nanniet kollha) kienet hemm, u bdew ikantawli 'Ferħ u Awguri' flimkien! Tgħidx kemm ħadt gost u apprezzajt dak kollu li kienu organizzawli l-membri tal-familja tiegħi. Wara dan kollu, kilna ikla u wara qsamna l-kejk. Tgħidx kemm kien tajjeb l-ikel, speċjalment il-kejk! Dan kollu kien veru sorpriża għalija, u vera ħadt pjaċir! 

Nispera li ħadt gost taqra din l-ittra. U bilħaqq, grazzi tar-rigal sabiħ li tajtni!

Dejjem tiegħek,

Alicia. 

Miktuba minn Alicia Schembri (Form 1.1)
----------

9, Triq Isouard Xuereb,
Iż-Żurrieq,
ŻRQ 3122

Id-29 ta' Jannar, 2014

Għażiża Anna,

Kif int? Ilni naqra ma niktiblek. Taf xi ġrali? Il-ġenituri ġabuli kelba. Kienet sorpriża li qatt ma stennejtha u kemm fraħt meta rajt il-kelba għax vera kont ilni nixtieq waħda. 

Dan kollu ġara xahar ilu meta kont id-dar tan-nanniet ma' ommi u missieri. Meta ommi u missieri telqu, in-nannu mar magħhom. Kienu qaluli li kienu ħa jmorru jixtru żewġ pastizzi. Sakemm marru, mort naqra ktieb u rajt naqra televiżjoni. Wara siegħa, bdejt ngħid kemm ħa jdumu dawn biex jiġu għax kien qed jaqbadni l-ġuħ. 

Wara ftit, infetaħ il-bieb u bdejt nisma' passi strambi. Ommi bdiet tgħajjatli biex ninżel. Meta nżilt rajt kelba ħelwa, bajda u kannella. Mort ħdejha u bdiet tifraħ bija. In-nannu qalli li l-isem tagħha kien Nelly. Wara morna għand tal-ħanut tal-annimali u xtrajnielha l-ġugarelli għall-klieb u ikel tal-klieb. 

Kemm ħadt pjaċir nilgħab magħha. Jekk tista' erġa' iktibli lura malajr. 

Dejjem tiegħek,

Emily. 

Miktuba minn Emily Farrugia (Form 1.2)