L-Istaġuni

     F'kull sena, l-istaġuni jinbidlu. Mhux kull staġun huwa l-istess. Hemm erba' staġuni fis-sena: ix-xitwa, ir-rebbiegħa, is-sajf u l-ħarifa. 

    Ix-xitwa tibda fil-wieħed u għoxrin ta' Diċembru. Hawn ħafna nies li ma jħobbux ix-xitwa. Dan għaliex ikollna x-xita, xi kultant is-sajjetti u kuljum bil-kesħa. Madankollu hawn nies li jħobbuh għax ikollhom aktar ħin biex joqogħdu ġos-sodda jisħnu u jaraw it-televixin. Fix-xitwa, il-ħwejjeġ li nilbsu jkunu bil-kmien twal u nilbsu ħwejjeġ ħoxnin.

    Ir-rebbiegħa tibda fil-wieħed u għoxrin ta' Marzu. Ir-rebbiegħa hija wieħed mill-erba' staġuni. Dan huwa l-perjodu li jifred ix-xitwa u s-sajf. Fil-jiem tar-rebbiegħa jibdew jitwalu l-ġranet. F'dan l-istaġun il-fjuri, is-siġar u l-annimali jibdew jippreparaw biex isebbħu l-ħolqien. 

    Is-sajf huwa l-iktar staġun favorit tiegħi għax inkun nista' ngawdi l-baħar, il-ħbieb u d-dgħajsa u filgħaxija nħobbu nagħmlu BBQ fit-terrazzin jew fuq ix-xtajta tal-baħar. Min-naħa l-oħra s-sajf huwa staġun ta' ħafna sħana u nkunu rrid mmorru l-baħar jew noqogħdu ħdejn xi fann u kif ukoll jibda jkun hemm ħafna dubbien. Is-sajf jibda fil-wieħed u għoxrin ta' Ġunju. 

    Jiena ngawdi l-kuluri tal-weraq tas-siġar, il-weraq li jaqgħu u jinbidlu fil-kulur. Il-kannella, l-isfar, l-aħmar jgħajjat u l-vjola li naraw fil-weraq huma magħmulin l-aktar għall-ħarifa stess. Hija l-kumbinazzjoni ta' dawn l-affarijiet li jagħmlu l-kuluri sbieħ li jien ingawdi ta' kull sena. 

    L-istaġuni huma differenti f'xi pajjiżi oħrajn. Dan jidher għax f'Malta l-Milied niċċelebrawh fil-kesħa u fl-Awstralja jiċċelebrawh fis-sħana. Għalhekk Alla ħalaq l-erba' staġuni biex aħna ma niddejqux fl-istess temp matul is-sena. 

Mariah Bugeja (Form 2.1)

--------------------------------------------------------------------------------------------

     L-istaġuni huma erbgħa. Dawn huma: ix-xitwa, is-sajf, ir-rebbiegħa u l-ħarifa. L-istaġun li ħa nibda nitkellem fuqu huwa s-sajf. 

      L-istaġun favorit tiegħi huwa s-sajf. Dan l-istaġun jogħġobni għax inkunu bil-vaganzi u t-temp dejjem ikun sabiħ. Barra minn hekk il-ħin tal-ġurnata jkun itwal minn tax-xitwa. Peress li t-temp ikun kuljum sabiħ, aħna nkunu nistgħu mmorru ngħumu ta' spiss.

     L-istaġun li jdejjaqni l-iżjed huwa x-xitwa għax it-temp dejjem ikrah u dejjem bix-xita. Għalhekk qatt ma tkun tista' toħroġ minn darek. Il-ħin tal-ġurnata dejjem ikun qasir u dejjem irridu nilbsu ħafna ħwejjeġ. L-eżamijiet ikunu waslu u nkunu rridu nistudjaw. 

    Ir-rebbiegħa huwa staġun qasir għax ma tantx ingawduh. Kulħadd ikun jaf li waslet ir-rebbiegħa għax kull fejn tħares, tara ħafna għelieqi mdawrin bil-fjuri u tisma' ħafna ħsejjes tal-għasafar ipespsu minn ġos-siġar. It-temp ma jkunx imsaħħab daqs ix-xitwa. Fir-rebbiegħa il-ħin ikun itwal. 

      Il-ħarifa ġġib magħha ħafna riħ, temp ikrah u tagħmel ix-xita tal-ħamrija.  Il-ħarifa ma tantx togħġobni għax nistħajjilha qisha x-xitwa, bil-maltemp u ħafna xita li tkun nieżla bil-qliel. 

     Nagħlaq dan il-komponiment billi ngħid li f'Malta l-aktar staġuni li ngawdu huma s-sajf u x-xitwa. Dan għaliex ma tantx ikollna mezzu temp bħal pajjiżi oħra. 

Raisa Cachia (Form 2.2)
--------------------------------------------------------------------------------------------


    L-istaġuni jikkonsistu minn erbgħa, li huma: ix-xitwa, is-sajf, il-ħarifa u kif ukoll ir-rebbiegħa. Kull staġun għandu t-temp differenti tiegħu. 
      Fix-xitwa jkollna ħafna bard u kesħa. Tagħmel ix-xita u ġieli jagħmel is-silġ jew il-borra wkoll. L-iqsar ġranet li jkollna huma fix-xitwa u f'dan l-istaġun jidlam aktar kmieni. F'dan l-istaġun hemm ukoll l-isbaħ festa li hija l-festa tal-Milied. Ix-xitwa huwa l-istaġun favorit tiegħi għax nagħlaq għeluq snini u għax il-kesħa nħobbha ħafna. 
     L-istaġun li jsegwi x-xitwa huwa r-rebbiegħa. Hawn ix-xita tibda tkun aktar skarsa u t-temp jibda jkun aktar sħun. Xi drabi r-rih ikun aktar qawwi. Fil-kampanja nibdew naraw il-fjuri u s-siġar iħaddru l-ambjent ta' madwarna. F'dan l-istaġun min iħobb jgħum jista' jieħu l-ewwel għawma. 
     Wara jiġi s-sajf. Fis-sajf ikollna ħafna sħana. F'dan l-istaġun nilbsu ħwejjeġ ċari u ħfief. It-temperatura titla' ħafna. Fis-sajf ma jkollniex skola u għalhekk hawn ħafna tfal li jħobbuh dan l-istaġun. Fis-sajf ħafna nies jieħdu l-opportunità biex imorru jgħaddu l-ġranet fejn il-baħar u f'dan l-istaġun ħafna nies iħobbu jsiefru. 
     Wara s-sajf tiġi l-ħarifa. F'dan l-istaġun is-siġar iwaqqgħu l-weraq, it-temp jibda jiksaħ u nibdew l-iskola. Tibda l-ewwel xita u nibdew nilbsu ħwejjeġ aktar ħoxnin. F'dan l-istaġun nibdew nippreparaw għax-xitwa. 
     Kull staġun iġib miegħu tibdiliet u xeni differenti, kemm fl-ilbies u kif ukoll fl-affarijiet li nagħmlu. Hekk, il-ħajja tagħna tibqa' tinbidel kontinwament, bħall-arloġġ li qatt ma jieqaf u ma jistenna lil ħadd, hekk ukoll l-istaġuni dejjem għaddejjin minn wieħed għall-ieħor bla waqfien. 


Deborah Saliba (Form 2.3)

Id-diżastru

     Darba waħda kien hemm omm jisimha Adriana. Adriana kellha tifla ta' sentejn. It-tifla kien jisimha Martina u kienet il-mimmi t'għajnejha. 

     Ġurnata minnhom, Adriana marret tixtri x-xirja normali tal-ġimgħa. X'ħin waslet id-dar ċemplilha r-raġel u qalilha li dalwaqt ġej jiekol għax kien mgħaġġel. Adriana ma kellhiex ċans terfa' x-xirja u allura ħalliet kollox jiġri. Il-kċina kienet żgħira u ma tantx kien hemm fejn iddur. Martina kienet ġol-push chair u ppruvat tinżel imma ma setgħetx għax kienet marbuta. L-omm ratha u ndunat li kienet qed tipprova tinżel. Bl-għaġla hi niżlitha u qiegħditha fuq siġġu. Hi kompliet issajjar waqt li Martina lagħbet bil-ġugarelli. 

     Għadda ftit ħin u Adriana kienet kważi lesta biex taqleb l-ikel, Martina kellha l-għatx. Hi bdiet tgħajjat u tgħid: "Ħalib, ħalib!" Ommha qaltilha biex tistenna minuta peress li kienet qed taqleb. Martina ndunat li l-ħalib kien ftit 'il bogħod minnha fuq in-naħa l-oħra tal-mejda. Hi ppruvat tixxabbat għalih imma ma setgħetx tilħqu. Ippruvat titla' naqra fuq il-mejda, imma eżatt kif kienet ħa tilħqu sieqha żelqet u waqgħet għal wiċċha mal-art. Adriana kienet eżatt ħa ddur meta ratha taqa'. Hi ppruvat taqbadha imma ma laħqitx. Hi waqgħat mal-art b'sabta kbira u ommha marret tiġri tara fejn weġġgħat. Martina bdiet tibki u tgħoxa. 

     Hi ċemple lir-raġel u qaltli b'dak li kien ġara u li kienet sejra l-isptar. Bl-għaġla daħlitha ġol-karozza u waslitha l-isptar. Fit-triq beda ħiereġ ħafna demm u Martina dehret muġugħa. X'ħin waslu l-isptar ma damux jistennew u mill-ewwel rahom tabib. Wasal il-missier u t-tabib qalilhom li għandha bżonn il-punti. Waqt li kienet qed jagħmluhomlha hi bdiet tibki imma wara ftit għaddielha kollox. L-omm u t-tifla din l-esperjenza dejjem baqgħu jiftakruha. 

Sara M. Scicluna (Form 1.1)

----------------------------------------------------------------------------------------------

     Illum hija l-ewwel ġurnata tax-xogħol għal Ċettina. Ċettina sabet xogħol ta' nanny. Hija kienet eċitata ħafna, tant li mal-ħamsa ta' filgħodu qamet biex tipprepara ruħha. Fis-sitta u nofs waslet fuq il-post tax-xogħol fejn il-familja kollha laqgħuha u ttrattawha sew. 

     Xogħol Ċettina kien li tieħu ħsieb it-tarbija t'għaxar xhur u tagħmel dak kollu li hemm bżonn, waqt li l-ġenituri tat-tarbija kellhom imorru x-xogħol. Filwaqt li l-ġenituri telqu għax-xogħol, Ċettina kellha tipprepara l-kolazzjon għat-tarbija. Imma x'ħin daħlet fil-kċina, ma kinitx taf minn fejn ser taqbad tibda. Il-kċina kienet diżorganizzata għax kien hemm ħafna affarijiet fuq xulxin. Anki l-art kienet mimlija u lanqas spazju fuq il-bank ma kien hemm fejn taħdem. Ċettina kienet ser tagħtiha rasha u ma kinitx taf minn fejn ser taqbad tibda. Ma kellhiex ħin biex taħseb għax it-tarbija bdiet tibki għax kienet bil-ġuħ. Minn hemm u minn hawn, Ċettina kienet ippreparata u malajr temgħat lit-tarbija. 

     Ċettina xejn ma kienet kuntenta b'din is-sitwazzjnoni. Allura iddeċidiet li tgħid lill-ġenituri li mhux se tkompli tmur għax-xogħol jekk il-kċina ma tkunx organizzata. Ma tantx ġietha tajba l-ewwel ġurnata tax-xogħol!

Emily Lang (Form 1.1)

----------------------------------------------------------------------------------------------

    Salvina u Peppi huma koppja anzjana imma fuq ruħhom. Huma jgħixu ġo dar żgħira mdawra b'razzett b'ħafna annimali, fil-kampanja. 

     Salvina u Peppi kienu jqumu mas-serduk biex ilaħħqu jlestu x-xogħol li kellhom jagħmlu fir-razzett. Madanakollu, għodwa waħda, meta Peppi daħal fil-kċina biex jieħu belgħa kafè, imsarnu niżlu f'saqajh u b'ħanġra daqsiex beda jgħajjat lil Salvina. Il-kċina kienet imqallba ta' taħt fuq, diżordni, ħmieġ u rwejjaħ jintnu. F'moħħhom ħasbu li daħlulhom il-ħallelin imma ma sabu xejn misruq. Huma sabu fliexken mal-art, żibel imxerred mal-art u fuq it-tapit, tidlik ma' kullimkien u xkafef imqallbin. 

     Salvina u Peppi mħassbin u nkwetati, ma setgħux jifhmu x'seta' ġara. Peppi ntebaħ li l-bieb tal-kċina li kien jagħti għal ġor-razzett kien miftuħ, kif ukoll il-kanċell tar-razzett. Salvina mill-ewwel indunat x'kien ġara. Ġara li Peppi nesa jagħlaq il-kanċell tar-razzett, kif ukoll il-bieb tal-kċina. Dan l-aħħar, Peppi kien qed jinsa, mhux ftit, miskin povru Peppi! Salvina riedet toqtlu bir-rabja li kellha għalih! L-annimali kienu daħlu fil-kċina u għamlu ħerba sħiħa. 

     X'biċċa xogħol kellhom Salvina u Peppi. Issa kellhom joqogħdu jaħslu, inaddfu u jiżbarazzaw il-kċina. Għalihom din kienet esperjenza kerha li mhu ser jinsewha qatt. 

Kathryn Ellul (Form 1.2)

----------------------------------------------------------------------------------------------

     Pawlu u Marija kienu ilhom għoxrin sena miżżewġin u qatt ma ħarġu minn xtut pajjiżhom. Għall-anniversarju tħajru jagħmlu ġita ġol-Italja waħedhom. Iż-żewġt itfal tagħhom, Peter ta' dsatax u Rita ta' sbatax, kellhom jieħdu ħsieb id-dar u l-kelb Nunu. Telqu b'moħħhm mistrieħ li  ħallew kollox f'idejn tajba. 

     Wara safra ta' ħmistax stennew lit-tifel biex jiġborhom mill-ajruport, però kellhom jieħdu karozza tal-kiri biex jaslu d-dar għax ħallihom l-art. Malli fetħu l-bieb ta' barra laqgħathom riħa stramba u tinten seba' pesti. 

     Lil Pawlu u Marija kienet qed tistenniehom dehra tat-tkexkix. Lemħu lit-tfal tagħhom u nies oħra barranin li ma jafuhomx, reqdin mal-art. Ħadu ħasda ikbar meta waslu fil-kċina. Kien hemm fliexken tax-xorb ma' kullimkien, platti, borom, taġnijiet u kzazel maħmuġin u maħruqin. Il-ħajt ta' fuq il-kuker kien iswed tuta li dbiel u beda jinten. Anki l-povru kelb kien sar għadma u ġilda għaliex milli jidher lanqas kien hemm ħadd li temgħu. Kien hemm ħmieġ tal-kelb kull fejn tħares.

    L-imsejknin Pawlu u Marija kienet ser tagħtihom rashom meta raw din ix-xena. Ħasbu li kienu fi ħmar il-lejl. Malajr indunaw kemm ġiethom għolja dik l-imbierka safra! 

Tereża Bianco (Form 1.3)